" BLABLABLA
Geen excuses.
Doe de stoelgangtest. "

BEPALEN VAN HET RISICOPROFIEL VAN UW PATIËNT 

Lees  de Richtlijn voor goede medische praktijkvoering

Steekkaart Dikkedarmkanker Domus Medica_2018

‘De 50- tot en met 54-jarigen waren nog niet opgenomen in de doelgroep van het Bevolkingsonderzoek tijdens het opstellen van deze aangepaste richtlijn van Domus Medica, vandaar dat er in de adviezen wordt verwezen naar de 55 t.e.m. 74-jarigen i.p.v. 50 t.e.m. 74-jarigen. Maar: het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker nodigt dus ook de 50- tot en met 54-jarigen uit.’

Bepaling van het risicoprofiel

• Bepaal het risicoprofiel voor het ontwikkelen van dikkedarmkanker. De erfelijke vormen van dikkedarmkanker zijn uitgesloten van een standaard screeningsprogramma (GRADE 1C).
• Leeftijd boven de 50 jaar is de belangrijkste risicofactor voor de ontwikkeling van dikkedarmkanker (GRADE 1C). Dit geeft geen aanleiding tot een verhoogd risico.
• Onderstaande risicofactoren geven aanleiding tot een verhoogd risico op dikkedarmkanker:
  • een persoonlijke risicoaandoening:
    • sinds acht jaar lijden aan een actieve inflammatoire darmziekte (Colitis Ulcerosa of ziekte van Crohn met colonaantasting) (GRADE 1C);
    • persoonlijke voorgeschiedenis van hoogrisico-adenomen of een hoogrisico serrated poliep (GRADE 1C).
  • een familiale risicoaandoening:
  • een eerstegraadsverwant met een erfelijke vorm van dikkedarmkanker zoals Familiale Adenomatosis Polyposis (FAP), Hereditary Non-Polyposis Colon Cancer (HNPCC) of zelf drager zijn van de mutatie van het FAP- of HNPCC-syndroom (GRADE 1B);
  • een eerstegraadsverwant met dikkedarmkanker of hoogrisico-adenomen. Als bij meer dan één eerstegraadsverwant dikkedarmkanker wordt vastgesteld of de leeftijd bij het vaststellen van dikkedarmkanker/ hoogrisico-adenoom bij de eerstegraadsverwant is jonger dan 60 jaar, stijgt het risico aanzienlijk (GRADE 1C).
  • levensstijlfactoren: het overmatig eten van rood en met rood vlees bewerkte charcuterie (>500 gram/ week), een tekort aan vezels, en in nog onduidelijke mate het metaboolsyndroom, roken, overgewicht en sedentaire levensstijl hebben invloed op het ontwikkelen van dikkedarmkanker (GRADE 2C).

Personen zonder verhoogd risico

• Raad uw patiënt van 50 t.e.m. 74 jaar aan deel te nemen aan het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker (GPP).

Personen met een verhoogd risico

• Screening d.m.v. coloscopie heeft de voorkeur bij patiënten met een verhoogd (familiaal of persoonlijk) risico (GRADE 1B).
• Overweeg vervroegde screening d.m.v. coloscopie vanaf 40 jaar of vanaf tien jaar vóór de diagnose van dikkedarmkanker bij het (jongste) familielid (met uitzondering van FAP en HNPCC) bij:
  • personen met 1 eerstegraadsverwant:
    • met dikkedarmkanker die gediagnosticeerd is <60 jaar (GRADE 1C);
    • met gevorderde of multiple adenomen die gediagnosticeerd is <60 jaar (GRADE 1C);
  • personen met >1 eerstegraadsverwant:
    • met dikkedarmkanker ongeacht de leeftijd bij diagnose (GRADE 1C);
    • met gevorderde of multiple adenomen ongeacht de leeftijd bij diagnose (GRADE 1C).
• Adviseer opvolging in de tweede lijn en individueel aangepaste, vervroegde screening bij:
  • familiale voorgeschiedenis van hereditaire syndromen (zoals o.a. FAP en HNPCC) (GPP);
  • persoonlijke voorgeschiedenis van risicoaandoeningen (zoals >8 jaar inflammatoir darmlijden, hoogrisico-adenomen) (GPP).

Opvolging van een negatief (niet-afwijkend) screeningsresultaat

• Raad uw patiënt van 50 t.e.m. 74 jaar aan om te blijven deelnemen aan het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker (GPP).
• Raad uw patiënt die niet tot de doelgroep van het bevolkingsonderzoek behoort (jonger dan 50 jaar), om de twee jaar screening aan door middel van FIT (GRADE 1B).
• Raad na vroegtijdige opsporing door middel van een stoelgangtest met een negatief resultaat om de twee jaar screening aan door middel van FIT (GRADE 1B).
• Raad aan om na vroegtijdige opsporing door middel van een coloscopie met een negatief resultaat ten vroegste te screenen na tien jaar (GRADE 2C).

Opvolging van een positief (afwijkend) screeningsresultaat

• Elke positieve FIT dient door een volledige coloscopie te worden opgevolgd (GRADE 1B).
• Het herhalen van een afwijkende FIT wordt afgeraden (GPP).

Vroegtijdige opsporing in de eerstelijnspraktijk

• Het algemeen georganiseerd screeningsprogramma (50-74-jarigen) heeft de voorkeur boven opportunistische screening via de eerstelijnszorg (GRADE 1C).
• De huisarts screent de populatie die buiten het bevolkingsonderzoek valt: personen jonger dan 50 jaar met verhoogd familiaal of genetisch risico (GPP).
• De huisarts geeft correcte informatie en advies aan de uitgenodigden van het bevolkingsonderzoek (GPP).
• De huisarts stelt correcte informatie ter beschikking om personen die uitgenodigd worden voor deelname aan het screeningsprogramma te kunnen helpen bij de geïnformeerde motivatie (GPP).
• Bespreek bij een afwijkende FIT het belang van coloscopie als enige correcte follow-up (GPP).