" BLABLABLA. Geen excuses.
Laat een screenings-
mammografie nemen. "

In Vlaanderen kunnen mensen gratis deelnemen aan drie bevolkingsonderzoeken om kanker vroegtijdig op te sporen. Toch doen hierover heel wat misverstanden de ronde. Onze medische experten scheiden de feiten van de fabels.

Deelnemen aan een bevolkingsonderzoek is niet nodig als je geen klachten hebt?  - FABEL
“De Bevolkingsonderzoeken Borst-, Baarmoederhals- en Dikkedarmkanker zijn bedoeld juist om kanker vroegtijdig op te sporen. Dit zijn kankers die je niet voelt. Je krijgt pas klachten als de kanker vergevorderd is. De bevolkingsonderzoeken zijn er dus om deze kankers op tijd te kunnen opsporen en ook beter te kunnen behandelen. Daarnaast is een gezonde levensstijl helaas geen garantie dat je geen kanker krijgt.”

Deelnemen aan een bevolkingsonderzoek zorgt alleen maar voor onnodige ongerustheid? - FEIT & FABEL
“Het klopt dat een bevolkingsonderzoek soms tot ongerustheid kan leiden, vooral bij afwijkende testresultaten. Toch weegt dit niet op tegen het voordeel van vroegtijdige opsporing, want alleen zo kunnen ernstige gezondheidsproblemen voorkomen worden. Je zou je kop in het zand kunnen steken en zeggen dat je die ongerustheid niet wilt, maar dat weegt echt niet op tegen wat je eventueel kunt voorkomen.”

Deelnemen aan een bevolkingsonderzoek is niet verplicht? - FEIT
“Het is inderdaad een vrijblijvend onderzoek dat – op het remgeld bij de arts na voor het uitstrijkje - gratis is. Wie in aanmerking komt voor een van de drie bevolkingsonderzoeken ontvangt een uitnodiging. Voor het dikkedarmkankeronderzoek krijg je de test gewoon thuis toegestuurd. Geen verplichting dus, maar er is ook geen reden om het niet te doen.”
“De bevolkingsonderzoeken zijn trouwens leeftijdsgebonden. De leeftijdsgrenzen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Studies tonen aan dat screening in bepaalde leeftijdsgroepen de meeste gezondheidswinst oplevert. Dit betekent niet dat mensen buiten deze categorie geen risico lopen. Wie buiten de doelgroep valt en zich toch zorgen maakt, kan dit het best bespreken met een arts.”

De kwaliteit van bevolkingsonderzoeken is niet goed? - FABEL
“Sommige mensen denken dat een betalend privé-onderzoek beter is dan een gratis bevolkingsonderzoek. Maar dat is niet waar. Neem bijvoorbeeld het Bevolkingsonderzoek Borstkanker: in dit geval wordt de mammografie door twee radiologen bekeken. Dit biedt een extra controle die je niet hebt bij een privé-onderzoek. Het idee dat een gratis onderzoek minder waard zou zijn, is een misvatting. Alle bevolkingsonderzoeken voldoen aan de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen en inzichten. Hierdoor wordt de kwaliteit gegarandeerd.”

Een uitstrijkje laten nemen of een mammografie laten doen is pijnlijk? - FEIT & FABEL
“Iedereen ervaart pijn anders. Plezant is dit niet, het voelt zeker wat vervelend. Zo is het dat de borsten een week voor de menstruatie gevoeliger kunnen zijn. In dat geval kan het helpen om de afspraak voor de mammografie op een ander moment te plannen. Ook kan het zijn dat je soms wat pijn voelt als de dokter bij het uitstrijkje het borsteltje draait, maar meestal is dat niet het geval.”

Als je een HPV-vaccin hebt gehad, hoef je niet meer mee te doen aan het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker? - FABEL
“Het HPV-vaccin vermindert het risico op baarmoederhalskanker aanzienlijk, maar sluit de ziekte niet 100% uit. Daarom blijft het zinvol om deel te nemen aan het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker en regelmatig een uitstrijkje te laten nemen.”

Mammografieën veroorzaken kanker door de straling? - FEIT & FABEL
“Ja en Nee. Mammografieën maken gebruik van röntgenstraling, en die kan eventueel borstkanker veroorzaken. Twee zaken zijn echter van belang bij deze vraag. Enerzijds is in het Bevolkingsonderzoek de dosis zeer laag. Anderzijds zijn de borsten na de menopauze minder gevoelig aan straling. Borsten van jongere vrouwen bevatten meer klierweefsel en dat is gevoeliger voor straling. Na de menopauze verandert dit klierweefsel grotendeels in vetweefsel, dat veel minder gevoelig is voor straling. Omdat in het bevolkingsonderzoek de dosis dus erg laag is en vrouwen meestal al in de menopauze zijn (waardoor hun borsten minder gevoelig zijn aan straling), is het voordeel van een mammografie vele malen groter dan dat uiterst kleine risico van de straling.”

Een zelftest van de apotheker, Kruidvat of via het internet is even goed als de stoelgangtest van het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker? - FABEL
“Commerciële testen zijn niet gratis en de kwaliteit ervan is niet altijd gegarandeerd. De gratis stoelgangtest van het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker is van een gegarandeerde kwaliteit én wordt ook correct geanalyseerd. Waarom zou je betalen voor iets wat gratis wordt aangeboden, van hoge kwaliteit is én correct wordt opgevolgd?

Vroegtijdige opsporing redt levens! Ontdek hier hoe jij kan deelnemen aan de bevolkingsonderzoeken naar kanker.