In Vlaanderen kan iedereen gratis deelnemen aan drie Bevolkingsonderzoeken om kanker vroegtijdig op te sporen: borstkanker, baarmoederhalskanker en dikkedarmkanker. Toch doet niet iedereen mee. Maar al te vaak denken mensen: “Ik voel me gezond, ik heb het niet nodig.” Maar dat is een grote misvatting. Deze drie kankers ontwikkelen zich vaak zonder duidelijke symptomen of gezondheidsklachten. Tegen de tijd dat je iets merkt, is het soms al te laat voor een eenvoudige behandeling. Bevolkingsonderzoeken zijn er dus net omdat voorkomen beter is dan genezen!

3 manieren om gratis en tijdig kanker op te sporen

1. Bevolkingsonderzoek Borstkanker
Meer dan 6.000 vrouwen in Vlaanderen krijgen elk jaar de diagnose borstkanker. Hoe vroeger je erbij bent, hoe beter je kansen op genezing. In een vroeg stadium is die kans zelfs meer dan 90%. Daarom krijgen vrouwen tussen 50 en 70 jaar elke twee jaar een uitnodiging voor een gratis mammografie. Bijna de helft (48%) maakt die afspraak niet. Jammer, want het onderzoek is snel, betrouwbaar en levensreddend. Bovendien worden de beelden altijd door meerdere radiologen afzonderlijk bekeken, zodat je zeker bent van de hoogste kwaliteit.  

2. Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker
Ongeveer 350 vrouwen per jaar krijgen in Vlaanderen te horen dat ze baarmoederhalskanker hebben. Dit is een laag cijfer omdat we door te screenen met het uitstrijkje voorlopers ontdekken en door de behandeling daarvan kankers voorkomen. Door het succes van de vaccinatie zal dit aantal in de toekomst nog dalen. Toch blijft het belangrijk om je vanaf je 25e regelmatig te laten screenen: het vaccin beschermt goed, maar sluit het risico niet volledig uit.

Vrouwen van 25 tot en met 29 jaar krijgen daarom om de drie jaar een uitnodiging voor een uitstrijkje, vrouwen van 30 tot en met 64 jaar om de vijf jaar. Vanaf 30 jaar wordt dat eerst getest op het HPV-virus. Wordt dat virus niet gevonden, dan is het risico op het ontwikkelen van een kanker zo klein dat je pas na vijf jaar opnieuw getest moet worden. Onder de 30 gebeurt nog het klassieke uitstrijkje, waarbij gekeken wordt of er afwijkende cellen aanwezig zijn. Die aanpak verschilt per leeftijd, omdat jonge vrouwen vaak tijdelijk besmet raken met HPV, maar hun lichaam het virus meestal vanzelf opruimt.

Ook aan dit gratis onderzoek neemt bijna de helft  van de Vlaamse vrouwen niet deel. Toch maakt vroegtijdige opsporing wel degelijk het verschil. Tenminste als je bij een afwijkend resultaat, de oorzaak verder laat onderzoeken. Dankzij de screening en het daaropvolgende onderzoek kunnen afwijkende cellen behandeld worden vóór ze zich ontwikkelen tot kanker. 

3. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker
Dikkedarmkanker is een van de meest voorkomende kankers: gemiddeld worden er 12 nieuwe diagnoses per dag gesteld. Deze kanker groeit langzaam en zonder klachten, waardoor ze vaak pas laat ontdekt wordt. Vandaar dat het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker zó belangrijk is. Iedereen van 50 tot en met 74 jaar krijgt daarom om de twee jaar automatisch een testkit thuisgestuurd. Je neemt zelf een klein beetje van je stoelgang en stuurt het gratis op. Deze test spoort onzichtbaar bloed op, wat kan wijzen op poliepen of kanker in een vroeg stadium.

Veel Vlamingen doen thuis deze test. Als er een afwijkend resultaat zou zijn, volgt er een vervolgonderzoek in het ziekenhuis, waar je hele dikkedarm bekeken wordt. Vaak worden er dan poliepen gevonden die men preventief verwijdert, nog voor het kanker wordt. Doe dus niet alleen de test, maar vergeet ook zeker niet het vervolgonderzoek te doen bij een afwijkend resultaat. Want juist daardoor kan je kanker voorkomen of vroeg behandelen.