" BLABLABLA. Geen excuses.
Laat een screenings-
mammografie nemen. "
PERSMEDEDELING VAN HILDE CREVITS, VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN
8/12/2022
Minister Crevits roept op om deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken naar kanker en taboes te doorbreken op vlak van stoelgangtesten
Vandaag heeft Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits de nieuwe cijfers uit het jaarrapport Bevolkingsonderzoeken 2022 van het Centrum voor Kankeropsporing bekend gemaakt. Dat gebeurde in het maatwerkbedrijf WAAK in Heule (Kortrijk) waar de stoelgangtesten voor het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker worden samengesteld. Vorig jaar ontvingen 853.009 Vlamingen zo’n test. Meer dan 400.000 mensen gingen hier niet op in. Minister Crevits roept op om taboes en misopvattingen te doorbreken en de testen niet verloren te laten gaan.
“Vlaanderen blijft de strijd tegen borstkanker, baarmoederhalskanker en dikkedarmkanker onverminderd verderzetten, met resultaat. Dankzij de screenings worden meer kankers in een vroegtijdig stadium gevonden. Toch gaat een deel van de bevolking nog altijd niet in op dit gratis aanbod: 12% heeft nog nooit een uitstrijkje laten nemen en 15% is nog nooit gescreend op borstkanker. Aan het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker heeft een kwart van de bevolking van 50 t.e.m. 74 jaar nog nooit deelgenomen. Daarom willen we meer mensen overtuigen om de stoelgangtest die ze thuis ontvangen af te nemen. Ook zullen we meer aandacht besteden aan het bereiken van specifieke doelgroepen, onder meer via de huisartsen en lokale besturen. De bevolkingsonderzoeken naar kanker redden jaarlijks vele levens. Elke test telt. Even prikken in je stoelgang mag geen taboe of drempel te veel zijn. Het is ontzettend belangrijk om preventief te screenen, het kan het verschil betekenen tussen genezen of niet meer kunnen genezen.” – Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Hilde Crevits
Vorig jaar ontvingen 1,6 miljoen Vlamingen een uitnodiging in de bus om gratis deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken naar borst-, baarmoederhals-, of dikkedarmkanker. Onderzoek gebeurt respectievelijk met een mammografie, een vaginaal uitstrijkje en een stoelgangstaal.
Tijdige opsporing blijft belangrijk om kankers in een vroeg en beter geneesbaar stadium te kunnen behandelen, zo blijkt opnieuw uit het jaarrapport 2022 van het Centrum voor Kankeropsporing, dat de bevolkingsonderzoeken naar kanker coördineert in opdracht van de Vlaamse overheid en daarvoor samenwerkt met Stichting Kankerregister. Bij vrouwen die zich laten screenen op borstkanker worden meer dan 70% van de borstkankers gevonden in een vroegtijdig stadium. Bij vrouwen die niet deelnemen aan het Bevolkingsonderzoek is dit minder dan 50%.
Ook bij baarmoederhalskanker worden bij de nooit-gescreende vrouwen meer tumoren in een verder gevorderd stadium gezien. Drie vierde van de dikkedarmkankers worden door de screening gevonden in een vroeg en goed behandelbaar stadium. Ter vergelijking: bij niet-deelnemers is dat 35%.
Jongste doelgroep neemt het minste deel bij het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker
De doelgroep voor het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker werd pas sinds 2020 uitgebreid naar de jongste leeftijdsdoelgroep, waarbij het opvallend is dat vooral zij minder deelnemen (slechts een responsgraad van 43%). Dit verklaart bovendien het hogere percentage nooit deelnemers ten opzichte van de andere bevolkingsonderzoeken naar kanker.
Vrouwen laten zich nog steeds vaker screenen dan mannen (55,2% tegenover 49,8%) in het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker. In totaal ontvingen vorig jaar 853.009 Vlamingen een afnameset om een staal van de stoelgang te nemen. Meer dan 400.000 stoelgangtesten werden niet gebruikt. Vlaams minister van Volksgezondheid en Welzijn Hilde Crevits wil taboes of misopvattingen doorbreken en meer deelnemers bereiken. Ze deed daarvoor een oproep in WAAK, een maatwerkbedrijf in Kortrijk, waar de afnamesets voor het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker worden samengesteld.
In 2020 werden er dankzij dit bevolkingsonderzoek bijna 1.000 dikkedarmkankers gedetecteerd bij mannen en vrouwen van 50 t.e.m. 74 jaar in Vlaanderen. De laatst beschikbare cijfers (voor de eerste 6 maanden van 2021) stellen dat er nu al 337 nieuwe invasieve en 331 in situ dikkedarmkankers gedetecteerd zijn.
Koen Van Herck, Stichting Kankerregister: “Vroegtijdige opsporing is essentieel. Wij blijven verder inzetten op manieren om de uitwisseling van gegevens sneller te laten verlopen. Dit kan op meerdere vlakken nog verbeteringen opleveren, zoals het vermijden van overbodige uitnodigingen en het monitoren van de opvolging na een afwijkende test.”
Lokale, nabije aanpak en verdere digitalisering
Er wordt blijvend ingezet op de motiverende BLABLABLA mediacampagne via kanalen als de nationale radio, sociale media, affichage op broodzakken en aan winkels. Ook worden meerdere vertalingen op de website aangeboden en zal er voortaan meer ingezet worden op ontwikkelen van materiaal aangepast voor specifieke doelgroepen. De samenwerkingen met lokale besturen, de Logo’s, mutualiteiten, maar ook huisartsen worden versterkt. Huisartsen hebben een belangrijke rol in het informeren van de patiënt.
Er wordt onderzocht hoe het Elektronisch Medisch Dossier van patiënten softwarematig kan aangepast worden, zodat elke huisarts in staat is om binnen zijn of haar patiëntenbestand een overzicht te krijgen wie wel en wie niet deelnam aan de bevolkingsonderzoeken. Correcte opvolging na een afwijkend screeningsresultaat is hierbij een aandachtspunt. Elke huisarts zal binnenkort een digitale infosheet over de opvolggraad na afwijkende stoelgangtest in de eigen praktijk ontvangen.
Ook zal er meer ingezet worden op het ontwikkelen van materiaal aangepast voor specifieke doelgroepen. Maatwerkbedrijven vervullen hier een belangrijke rol. Via initiatieven kunnen mensen aangespoord worden tot deelname. Zo liggen er in WAAK in Kortrijk informerende meeneemkaartjes en is er ‘De Verteltas’, een interactieve methodiek die op een visuele en praktische manier het verloop van de bevolkingsonderzoeken uitlegt.
Patrick Martens, Directeur van het Centrum voor Kankeropsporing: “We weten uit diverse studies en pilootprojecten dat het bereiken van de kwetsbare doelgroepen een specifieke aanpak vereist. Het persoonlijk benaderen en aanspreken is hierbij cruciaal.”
PERSCONTACT:
- Carmen De Rudder – Woordvoerder minister Crevits – 0492 34 60 66
- Dr. Patrick Martens – directeur CvKO: patrick.martens@bevolkingsonderzoek.be
- Mevr. Katia Emmerechts – SKR: 02 250 10 10 – katia.emmerechts@kankerregister.org
Over het Centrum voor Kankeropsporing
Elk jaar krijgen meer dan 1,6 miljoen mensen in Vlaanderen een uitnodiging om zich preventief te
laten onderzoeken op borstkanker, dikkedarmkanker en baarmoederhalskanker. Vroegtijdige
opsporing vergroot de kans op genezing en beperkt de impact van de behandeling. Het Centrum voor
Kankeropsporing organiseert de Bevolkingsonderzoeken naar kanker in opdracht van de Vlaamse
overheid. Het verstuurt de uitnodigingen, bewaakt de kwaliteit, en informeert de bevolking.
www.cvko.vlaanderen; www.linkedin.com/company/cvko
Over de Stichting Kankerregister
www.kankerregister.be; www.linkedin.com/company/belgiancancerregistry
